تحریم‌های اعمالی آمریکا علیه کشور باعث شده تا ایران شرایط اقتصادی سختی را پشت سر بگذارد که یکی از اثرات مستقیم آن افزایش قیمت دلار و ایجاد تورم شدید در کشور بوده است. ماه‌ها است که وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) و دیگر مسئولان قصد کنترل بازار آهن و فولاد را دارند، اما تاکنون تلاش‌هایشان بی‌نتیجه مانده است.
در این میان میلگرد به طور خاص تنها در یک دوره ۶ماهه از بازه قیمتی ۷ هزار تومان به حدود ۱۳ تومان رسیده است. به نمونه‌ای از قیمت میلگرد در ۳ ماهه تابستان ۹۹ نگاهی بیاندازید:
(برای مقایسه بهتر قیمت روزهای دوشنبه برای میلگرد آجدار سایز ۲۰ کارخانه ذوب‌آهن اصفهان آورده شده است.)
کارشناسان بازار آهن و فولاد معتقدند میلگرد ۱۳ تومانی یک حباب است که با متعادل شدن شرایط می‌تواند تخلیه شود و به قیمتی منطقی برسد. حال سوال این است که چه زمانی حباب قیمتی میلگرد می‌ترکد؟ عوامل زیادی ازجمله میزان عرضه و تقاضا، هزینه حمل‌ونقل، قیمت مواد اولیه و نرخ دلار در این اتفاق اثرگذار است که به توضیح بیشتر آنها می‌پردازیم:
افزایش نرخ دلار «حباب قیمتی میلگرد» را به‌وجود آورد
در سال گذشته نرخ دلار بیشترین تأثیر را بر افزایش قیمت مقاطع فولادی داشته است و از این رو در تحلیل قیمت میلگرد، توجه به نرخ دلار اهمیت ویژه‌ای دارد.
فولاد یک محصول جهانی است که امکان تولید آن تنها در برخی کشورها وجود دارد. ایران یکی از صادرکنندگان آهن و فولاد در جهان محسوب می‌شود، به همین دلیل نوسان نرخ دلار، بر قیمت میلگرد نیز تأثیرگذار خواهد بود. وابستگی قیمت میلگرد به دلار در ایران را می‌توان از چند جهت بررسی کرد:
- تأثیرات روانی که با افزایش نرخ ارز در جامعه به وجود می‌آید سبب می‌شود تا قیمت همه محصولات ازجمله مقاطع فولادی افزایش یابد.
- از طرفی قیمت مواد اولیه‌ی وارداتی موردنیاز کارخانه‌های صنعت فولاد نیز با افزایش نرخ دلار روند صعودی خواهند داشت.
- از سوی دیگر با افزایش قیمت دلار سود حاصل از صادرات فولاد در مقایسه با فروش آن در بازار داخلی برای تولیدکنندگان جذاب‌تر خواهد بود؛ بنابراین تولیدکنندگان تمایل بیشتری برای عرضه محصولات خود در بازارهای خارجی داشته و عرضه محصولات فولادی در داخل کشور کاهش می‌یابد که درنهایت سبب افزایش قیمت میلگرد و دیگر محصولات فولادی در بازار داخل خواهد شد.
برای استعلام آخرین قیمت آهن آلات از جمله قیمت میلگرد، تیرآهن و نبشی، می‌توانید با شماره 02143000023 تماس حاصل نمایید، یا به وب‌سایت آسرون به نشانی www.asroon.ir مراجعه نمایید.
در این میان بورس کالا کمتر از بازار آزاد تحت تأثیر نوسانات قیمت دلار قرار گرفته است که متأسفانه این امر هم می‌تواند با مدیریت غلط منجر به سوءاستفاده دلالان و رانت‌خواران شود. البته امید است دستگاه‌های نظارتی با در نظر گرفتن سیاست‌های درست‌تر برای عرضه محصولات فولادی در بورس کالا، تا حدودی مدیریت قیمت‌ها را به دست بگیرند.
در این شرایط تنها می‌توان با به وجود آوردن ثبات در بازار ارز، آرامش را به دیگر بازارها ازجمله بازار آهن و فولاد بازگرداند؛ اما این مهم به عوامل متعددی ازجمله شرایط تحریم‌ها، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و سیاست‌های داخلی کشور وابسته است. آنچه مشخص است، در حال حاضر اقتصاد ایران از شرایط خوبی برخوردار نبوده و به‌نوعی در رکود تورمی قرار دارد.
عرضه و تقاضای کالا؛ عامل مؤثر بر قیمت میلگرد
نمی‌توان قیمت دلار را تنها مقصر اصلی افزایش قیمت این روزهای میلگرد دانست. میزان عرضه و تقاضای کالا هم به‌طور مستقیم بر قیمت میلگرد تأثیر دارد. در واقع هرگاه تقاضای محصولی در بازار بیشتر از عرضه آن باشد، قیمت آن محصول روند صعودی را تجربه خواهد کرد.
همان‌طور که در بخش قبل گفته شد، یکی از دلایل کاهش عرضه می‌تواند افزایش نرخ ارز و تمایل تولیدکنندگان به صادرات باشد؛ البته این افزایش قیمت میلگرد در طولانی‌مدت به ضرر همین تولیدکنندگان خواهد بود؛ زیرا این امر به کاهش قدرت خرید مصرف‌کننده می‌انجامد و درنهایت بازار قفل خواهد شد! همان‌طور که در حال حاضر نیز بازار مسکن به‌عنوان یکی از مشتریان اصلی صنعت فولاد دچار رکود شده است.
نکته قابل‌تأمل در این میان بالا نگه‌داشتن حجم عرضه واحدهای تولیدی به بازار داخل است که می‌تواند سیر نزولی قیمت‌ها را در پی داشته باشد. این امر تنها با اتخاذ سیاست‌های درست و تشویقی عملی می‌گردد.
تأثیر قیمت جهانی فولاد بر قیمت میلگرد
چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات خام و مواد اولیه فولاد در جهان بوده و به همین دلیل تولید سنگ‌آهن در چین و میزان صادرات آن قیمت محصولات فولادی در جهان را تعیین می‌کند. با شیوع ویروس کرونا و تعطیلی کسب‌وکارها برای یک بازه معین لطمه‌ای جدی به این بخش صنعت زده شد که افزایش قیمت جهانی فولاد را به همراه داشت.
هزینه حمل‌ونقل، قیمت میلگرد را بالا می‌برد
هزینه‌های حمل‌ونقل نیز به‌خودی‌خود به نرخ ارز، نفت و خودرو وابسته است و خود بر قیمت تمام‌شده میلگرد تأثیر می‌گذارد. هزینه حمل‌ونقل می‌تواند واردات و صادرات محصولات فولادی را تحت تأثیر قرار داده و باعث افزایش عرضه یا تقاضای محصولات شود. این امر نیز درنهایت قیمت محصولات فولادی ازجمله میلگرد را با نوساناتی مواجه خواهد کرد.
صنعت فولاد به‌عنوان بخشی که توانسته در دوران تحریم‌ها تا حد زیادی به اقتصاد کشور کمک کند، اکنون نیاز به توجه بیشتری دارد. بازگرداندن ثبات و آرامش به بازار آهن و فولاد می‌تواند تأثیر زیادی در دیگر صنایع پایین‌دستی ازجمله خودروسازی، ساختمان و لوازم‌خانگی داشته باشد؛ اما همان‌طور که گفته شد در حال حاضر قیمت میلگرد و دیگر مقاطع فولادی به‌شدت به نوسانات قیمت دلار وابسته است. ایجاد ثبات در بازار به‌شدت بر روی برنامه‌ریزی تولید نیز تأثیرگذار خواهد بود و نبود آن می‌تواند تولیدکننده را با مشکل مواجه کند.
به نظر می‌رسد در این شرایط باید تصمیمات و راهکارهایی را برای اقتصاد کلان کشور در نظر گرفت تا بتوان کشتی آسیب‌دیده اقتصاد ایران را به‌سلامت به ساحلی امن رساند. حباب قیمتی میلگرد با کمک ثبات ارز و در کنار آن موارد دیگری که ذکر شد قابل ترکیدن است.
